[OSM-talk-nl] Oude topografische kaarten

Thu Sep 13 09:22:17 UTC 2012

On 12-9-2012 11:51, Paul Smits wrote:
> Het zou ook van pas kunnen komen bij humanitaire mapping. Kunnen goede 
> aanwijzingen zijn voor wegen in afgelegen gebieden. Bijvoorbeeld 
> http://tasks.hotosm.org/job/47
> Is er een kans dat deze russische kaarten als WMS beschikbaar komen 
> voor bijvoorbeeld JOSM?
>
> Op 12 september 2012 10:38 schreef Maarten Deen <mdeen at xs4all.nl 
> <mailto:mdeen at xs4all.nl>> het volgende:
>
>     On 2012-09-12 09:38, Frank Fesevur wrote:
>
>         Op 12 september 2012 08:01 heeft Maarten Deen het volgende
>         geschreven:
>
>             Ik weet niet of het hier al een keer genoemd is, maar op
>             http://www.topomapper.com kun je oude topografische
>             kaarten zien, en ook
>             split-screen vergelijken met de huidige situatie in o.a. OSM.
>
>
>         Zijn inderdaad oude kaarten, ik gok jaren 80. Dan pas zie je
>         hoeveel
>         er bijvoorbeeld in en om Den Haag is bijgebouwd.
>
>
>     Nog daarvoor. Als ik op
>     http://www.autosnelwegen.nl/asw/netw/netwerk2.htm kijk en zie dat
>     de A50 onder Valburg alleen nog als stippellijn is ingetekend en
>     de A28 vanaf Meppel ontbreekt (daar is wel een andere kaart
>     gebruikt), en de A50 van Den Bosch naar Heesch er wel al is, dan
>     is het stand 1975.
>

In JOSM is het al mogelijk om een WMS-laag of tiles-laag (TMS) toe te 
voegen. In het specifieke geval van topomapper ligt het anders, omdat 
dit gebruik maakt van het tiled WMS protocol. Het request wordt aan 
TileCache gedaan (een applicatie die tiles uit WMS genereert en cachet). 
Hierdoor heb je wel de extent van de tiles nodig zoals in WMS, maar je 
bent gebonden aan de tile-indeling. Ik weet niet of JOSM dit 
ondersteunt. Ik zie geen voorbeeld met TileCache in de lijst met WMS / 
TMS. Misschien kan TileCache ook op een andere manier aangesproken 
worden (dus met x, y en zoom, zoals de OSM tiles), maar ik ben hier niet 
in thuis.

In theorie is het natuurlijk mogelijk om oude kaarten te gebruiken om 
daar informatie vandaan te halen. Je moet dan wel alert zijn op de 
volgende zaken:
* Ouderdom: de meeste topografische kaarten die beschikbaar zijn van 
afgelegen gebieden zijn vaak al tientallen jaren oud. De kans is groot 
dat de situatie is veranderd.
* Kwaliteit: je weet niet zeker wat de kwaliteit van de kaart is. Ik heb 
met Topomapper een stukje in de D.R. Congo vergeleken met OSM. De 
situatie kwam niet erg overeen. In ieder geval was op die plek al OSM 
data beschikbaar.
* Copyright: vaak rust er copyright op kaarten, dus je kunt ze niet 
zomaar gebruiken. In het geval van de Sovjet-kaarten is dat anders, 
omdat de USSR nooit de Conventie van Bern heeft ondertekend. Let op: op 
de meer gedetailleerde West-europese kaarten (1:200.000 en groter) rust 
wel copyright, omdat bewezen is dat de kaarten zijn overgetekend van de 
Ordnance Survey, etc.

Als je oude kaarten hebt, moeten ze wel worden gegeorefereerd, 
geherprojecteerd danwel gewarped en opgeknipt worden in tiles. Hiermee 
houd ik me nu en dan bezig (ter afwisseling van OSM ;) ). Een oud 
voorbeeldje staat nog hier: http://steggink.org/mtbl/. Dit toont zgn. 
Messtischblätter, oude Duitse topografische kaarten. Dit is de werkwijze 
die ik volg:

* Georefereren (toekennen van coördinaten aan bepaalde pixels): dit kost 
een hoop tijd. Er zijn wel kaarten te vinden die MAP-files hebben. Dit 
zijn een soort van georeferentie-bestanden die door OZI Explorer 
gebruikt worden. Met de trial editie kun je wel kaarten georefereren. Je 
moet ten eerste een coördinatenstelsel opgeven. Dit kan een probleem 
zijn voor oude kaarten, omdat daarvoor stelsels werden gebruikt die niet 
door OZI Explorer ondersteund worden. Dan moet je maar wat kiezen wat in 
de buurt ligt. Bijv. voor het vastleggen van latlon WGS84 gebruiken, 
i.p.v. Hayford of Clarke 1866. En voor het vastleggen van XY-coördinaten 
van geprojecteerde stelsels de UTM-velden gebruiken en daar een fake 
zone invullen. In OZI Explorer kun je max. 9 punten opgeven. Die prik je 
in de kaart en je vult dan de bijbehorende coördinaten in (latlon of XY).
* Herprojecteren: ik heb een programmaatje gemaakt die de MAP-files 
uitleest naar een ander formaat. In het begin worden de 
coördinatenstelsels als WKT gedefinieerd. Hier wordt later naar 
verwezen. Ik vervang de WKT-tekst door wat anders, en zoek/vervang de 
verwijzingen. Dan het herprojecteren zelf: ook via een eigen gemaakt 
command line tooltje. Dit leest het configuratiebestand uit. Je kunt 
hierin de bounding box, resolutie en coördinatenstelsel opgeven. Voor 
gebruik in OpenLayers is dat vaak Web Mercator, maar het kan ook RD, 
etc. zijn. Soms kan dit heel lang duren, vooral als je een kaart met een 
hoge resolutie wilt maken. Alle berekeningen (warpen, herprojectie, 
bepalen resolutie) voer ik achter elkaar uit, zodat voor elke pixel in 
het doelbestand ik maar 1x data uit de bronbestanden hoef te lezen. 
Anders gaat dat zwaar ten koste van de kwaliteit, zoals je bijv. op 
Topomapper kunt zien. Je moet hier ver inzoomen om de kaart te kunnen 
lezen. Toevallig heb ik dit programma laatst 64 bit gemaakt, zodat 
eindelijk meer dan 2 GB aan geheugen gebruikt kan worden. Dit zijn 
vooral de bronbestanden, omdat het doelbestand regel voor regel wordt 
weggeschreven.
* Opknippen: dit doe ik via een apart programmaatje. Het is efficiënter 
om dit apart te doen. Het bestand dat ik in de vorige stap maak, wordt 
uitgelezen en opgeknipt in tiles van bijv. 256x256. De tiles worden in 
een bestandsstructuur weggeschreven zoals die ook door OSM gebruikt kan 
worden, dus z/x/y.jpg.

Hier is een lijst met bronnen / achtergrondinformatie:
* Sovjet-kaarten: http://loadmap.net/ . Voor het downloaden van de 
kaarten en de MAP-bestanden moet je een captcha invullen.
* Sovjet-kaarten van Nederland: 
http://www.atlassen.info/kaarten/topograf/genshtab/genshtab.html . Als 
je met name de stadsplattegronden ziet, is het duidelijk dat hiervoor de 
TDN-kaarten zijn overgekopieerd. Ik heb hiervoor een setje MAP-bestanden 
gemaakt.
* Sovjet-kaarten van Afrika en Latijns Amerika: 
http://simo.ru/koster.htm, met name http://simo.ru/map/na/ (Noordelijk 
Afrika en Midden-Oosten), http://simo.ru/map/sa/ (Zuidelijk Afrika), 
http://simo.ru/map/mdg/ (Madagascar), http://simo.ru/map/la/ (Latijns 
Amerika). Gedeeltelijk zijn er MAP-bestanden beschikbaar.
* Sovjet- en USA-kaarten van Afrika: 
http://www.madmappers.com/browse.php?TY=R  Zie Russian Maps en NGA.
* Achtergrondinfo Sovjet-kaarten: http://sovietmaps.com/

Ook kaarten die door de VS zijn gemaakt kun je vrij gebruiken, omdat 
alles wat de federale overheid maakt Public Domain is. Met name de 
Perry-Castaneda library map collection heeft veel kaarten. Zie o.a. hier:
* Army Map Service (tegenwoordig NGA): 
http://www.lib.utexas.edu/maps/ams/index.html
* Luchtvaartkaarten: http://www.lib.utexas.edu/maps/jog/. De 1:1,000,000 
kaarten (ONC-kaarten) bedekken de hele wereld, behalve Antarctica. Van 
de ONC-kaarten heb ik MAP-bestanden gemaakt. Deze heb ik naar hen 
opgestuurd. Ik heb van hen wel een bedankje gehad, maar ze doen er 
verder niks mee.

Van sommige van deze kaarten heb ik al een setje met tiles gemaakt, 
zoals de ONC-kaarten, maar ik heb geen plek om ze te hosten (en ik ben 
niet bereid om hiervoor zomaar in de buidel te moeten tasten). Mocht dit 
interessant zijn voor het HOT-team, dan wil ik ze wel ter beschikking 
stellen en evt. ondersteuning bieden aan het tilen van de rest.

Groeten,

Frank